Taraf Gazetesi’nin 05 Kasım 2008 tarihli haberi: Milli Piyango özelleştirmesinde ön koşul kriterlerinde çok tartışılacak değişiklikler yapıldı. Lisans alma ön koşulları arasında yer alan, şans oyunları lisansına konu işlemlerden yasaklı olma kriteri kaldırıldı. Şirket değerinin Bakanlar Kurulu onayına bağlanmasından vazgeçildi

Aydın Doğan ve Mehmet Emin Karamehmet arasında oldukça çarpıcı bir rekabete sahne olan İddaa ihalesinden sonra Milli Piyango ihalesinde büyük rekabetin ikinci yarısının sahnelenmesi bekleniyordu. Fakat bu arada giderek derinleşen global finansal kriz, bütün dünyada satın alma, birleşme ve özelleştirme operasyonlarına büyük bir darbe vurdu. Dev uluslararası şirketlerin yatırım yapma ve risk iştahları azaldı. Hatta satın alma ve birleşme anlaşması tamamlanmış birçok ticari faaliyet ya ertelendi ya da iptal edildi. En son Rus Lukoil‘in Akpet‘in ödemesini 2009 sonuna ertelemesiyle birlikte hala ‘cazibe merkezi‘ olduğu iddia edilen Türkiye‘de de durumun ciddiyeti ortaya çıktı. İşte bu gelişmelerin ardından dün Milli Piyango İdaresi çok tartışılacak bir düzenlemeye imza attı. Milli Piyango‘nun hasılat paylaşımı modeli ile özelleştirmesi için belirlenen ön koşul kriterlerinde değişikliğe gidildi. Buna göre ihaleyi kazanarak lisans alma ön koşulları arasında yer alan, şans oyunları lisansına konu işlemlerden yasaklı olma kriteri kaldırıldı. Milli Piyango‘nun değerinin Bakanlar Kurulu onayı ile belirlenmesi düzenlemesinden de vazgeçildi. Haliyle bu düzenlemeler kafalarda büyük soru işaretlerine yol açtı. Yasaklı şirketlerin ihaleye girip, lisans ihalesini kazanabilmesine olanak sağlanması, Milli Piyango‘nun değerinin çok düşük de olsa Bakanlar Kurulu onayından bağımsız hale getirilmesi uygulamalarının ardından tartışma da alevlendi. Üstelik Milli Piyango ihalesine girmesi beklenen şirketler arasında daha önce lisans sorunu yaşamış olan bir şirketin de bulunması tartışmanın büyümesine neden olacak gibi görünüyor.

YASAK İFADESİ KALKTI ‘¢ Piyango özelleştirmesi lisans koşullarının eski ve yeni hali şöyle oldu: Eski düzenlemede ‘İhale tarihinden önceki son beş yıl içinde lisansa konu faaliyetlerinin yasaklanmış veya kısıtlanmış olmaması ya da yasaklanmış veya kısıtlanmış kuruluşlarda yüzde 10 veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması ya da bu kuruluşlarda yönetim kurulu başkan ve üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı ve benzeri üst yönetim kademelerinde tüzel kişiliği idare ve temsile yetkili olarak görev yapmamış olması, çalışan olarak lisansa konu faaliyetlerinin yasaklanması veya kısıtlanmasına neden olan işlemlerde sorumluluklarının tespit edilmemiş olması’ düzenlemesi yapılmıştı. Yenisinde ise bu hüküm değiştirilerek, ‘Lisans verilebilecek tüzel kişiliğin en az yüzde 10 hissesine sahip ortaklarından birinin, ihale ilan tarihinden önceki son yedi yıl içinde, şartnamelerde belirlenen sayıda terminalden oluşan satış ağına sahip şans oyunları sistemi üzerinden lisansa konu şans oyunlarının ve/veya benzer işlerin asgari iki yıl süre ile tek sözleşmeye dayalı ve kesintisiz olarak operatörlüğünü yapmış, bu kapsamda, şartnamelerde belirlenen sayıda çevrimdışı ve/veya çevrimiçi oyunu tertip etmiş ve şartnamelerde belirlenen kadar yıllık hâsılat gerçekleştirmiş olması ve bunu şartnamelerin hükümlerine göre belgelendirmesi esastır’ ibaresine yer verildi.

İDDAA‘NIN RÖVANŞI ‘¢ Milli Piyango ihalesine katılması beklenen şirketlere gelince. Öncelikle uzmanlar bu ihalenin daha önce İddaa ihalesinde yaşanan büyük düellonun rövanşı niteliğinde olacağı inancında. Yani İddaa ihalesini verdiği müthiş teklif nedeniyle Çukurova Grubu ve ortağı Intralot‘a kaptıran Doğan Grubu‘nun Milli Piyango ihalesini alabilmek için son gücüne kadar mücadele edeceği tahmin ediliyor. Çukurova Grubu‘nun da Milli Piyango ihalesinde iddialı olması bekleniyor. Inteltek‘in İddaa ihalesinde, yürürlükte olan mevcut lisansına göre çok daha düşük gelire razı olarak lisansını yenilemesi sonrasında aradaki gelir açığını kapatacak düzeyde, yani daha az rekabetçi teklif sunması bekleniyor.

KILIÇLAR ÇEKİLİYOR ‘¢ Fakat Milli Piyango ihalesinin aktörleri sadece bu iki grup olmayacak. Küçükten büyüğe Türkiye‘den ve dünyadan yakından tanınan bir çok grubun da ihaleye talip olacağı düşünülüyor. İtalyan talih oyunları şirketi Lottomatica bunlardan biri. Lottomatica‘nın dikkat çeken bir diğer özelliği ise son düzenlemenin bu şirketi çok yakından ilgilendirmesi. Çünkü İtalyan Lottomatica‘nın Piyango ihalesine sokmayı planladığı iştiraki GTech, ABD‘de kazandığı ihale iptal edilmiş bir şirket. Yani son düzenleme GTech‘e Piyango için vize veren bir düzenleme haline geldi. Çukurova‘nın ortağı olan Intralot gibi Yunanlı bir şirket daha var ihaleyle ilgilenler arasında: OPAP. Yunanistan‘da şans oyunları lisansına sahip olan OPAP‘ın Koç Grubu ile ortaklık görüşmeleri yaptığı söyleniyor. İngiltere merkezli Camelot‘un ise İş Bankası ile görüştüğü konuşuluyor. Bir diğer İngiliz bahis şirketi Ladbrokes‘un ise Esas Holding‘le affiliatesssssslik görüşmesi sürdürdüğü belirtiliyor.

ALARKO VE DOĞUŞ AŞKI ‘¢ İhaleye ilgi gösteren İsveçli Svenskaspel ve Avusturyalı Osterreichische‘in ise henüz Türk affiliatesssssslerle görüşme yaptığı yönünde bir bilgi yok. Fakat içeride de bazı büyük holdinglerin Piyango ihalesinde güçbirliğine gidebileceği yönünde beklenti var. Özellikle Alarko ve Doğuş Grubu‘nun aynı konsorsiyum içinde yer alacakları düşünülüyor. Anadolu Grubu‘nun ise ihaleye kiminle gireceği bilinmiyor.

TALİH’ˆKUŞU İHALESİ BUGÜN İLANA ÇIKARILIYOR ‘¢ Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Milli Piyango‘nun hasılat paylaşımı yoluyla 10 yıl süreyle özelleştirilmesi için yarın ilana çıkıyor. 27 Şubat 2009‘da teklifleri alınacak olan ihalede iki yıl şans oyunları işletme deneyimi bulunma, bu deneyimden 2 milyar dolar hasılat elde etmiş durumda olmak ve ayrıca 250 milyon dolar varlık sahibi olma koşulları aranacak. İhaleyi kazanan şirket, 10 yıl süreyle şans oyunları işletme ve yeni oyun oynatma hakkını elde edecek. Böylece Milli Piyango‘nun elde ettiği hasılatın, ikramiye ve zorunlu ödemeler dışında kalan yüzde 17‘si özel sektör eline verilecek. Bu da 10 yılda sabit rakamlarla 2.5 milyar YTL hasılat anlamına gelecek. İhale, Özelleştirme Kanunu‘nda yer alan, kapalı zarf içerisinde teklif almak ve görüşmeler yapmak suretiyle pazarlık usulü ile gerçekleştirilecek. Komisyon tarafından gerekli görüldüğü takdirde ihale, pazarlık görüşmesine devam edilen teklif sahiplerinin katılımı ile açık artırma suretiyle sonuçlandırılabilecek. Ön yeterlik başvurusunda bulunmak isteyen grupların 15 Ocak 2009 saat dörde kadar ÖİB‘ye başvurmaları gerekecek. Mali ön yeterlik kriterleri çerçevesinde, katılımcının veya bağlı bulunduğu grup şirketinin toplam varlıklarının 2006 veya 2007 yılında en az 250 milyon dolar olması, özkaynaklarının ise en az 150 milyon dolar olması gerekecek.