Hürriyet Gazetesi’nin 1 Eylül 2008 tarihli haberi: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti‘ndeki (KKTC) casinolara (kumarhane) çeki düzen geliyor.
Casino işletmek için 240 yataklı ve 5 yıldızlı otel şartı 500 yatağa çıkarılacak. KKTC Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, casinolardan gelen turizm gelirinin yıllık 75 milyon dolar olduğunu, kumarhaneleri bıçak gibi kesmek istemediklerini belirtti ve “Sermaye koyan ve iş yapanları uyarma, birleştirme ya da kapatma yoluna gidebiliriz” dedi.
Birleşme olabilir
Yasa çıktıktan sonra mevcut casinoların değerlendirileceğini kaydeden Soyer, “Bıçak gibi kesmek niyetinde değiliz. Sermaye koyan ve iş yapanları uyarma, birleştirme ya da kapatma yoluna gidebiliriz” diye konuştu. Casinoların önce turizmin çeşnisi olarak gündeme geldiğini anlatan Soyer, bu alandan turizmin getirisinden daha az gelir sağladıklarını belirtirken, “Türkiye‘den casinolara oyun oynamak için geliyorlardı. Casinolar çeşni özelliği taşımaya başladılar. Daha sonra hoş olmayan örgütlenme biçimleri ortaya çıktı” dedi. Casinoların Rum kesiminden müşterilerinin de bulunduğuna işaret eden Soyer, bir dönem İsrailliler‘i adaya çekmeye çalıştıklarını, yüzlerce turistin geldiğini ancak Rumlar‘ın müdahalesiyle İsrailliler‘in adaya girişinin durduğunu söyledi.
KKTC Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, adadaki casinoları yeniden şekillendireceklerini belirtirken, hazırladıkları yeni yasanın Cumhuriyet Meclisi‘ne sunulduğunu söyledi. Yasanın Meclis‘in yeni yasama yılında yürürlüğe girmesini beklediklerini anlatan Soyer, “Şu anda 240 yataklı otellere casino açma izni veriliyor. Yeni yasa çıktıktan sonra 500 yataklı olan oteller casino açabilecek” dedi. Casinoların kumarı önleme yasası çerçevesinde değerlendirildiğini hatırlatan Soyer, son dönemde casinolara dönük vergi politikasının değiştiğini, denetimlerin artırıldığını da söyledi.
Ekonomi için önemli
Türkiye‘de Tansu Çiller döneminde ani kararla kapatılan casinolar, KKTC ekonomisinde önemli yer tutuyor. Adada 1.5 milyar dolar ithalat, 80 milyon dolar ihracat yapılıyor. KKTC‘de halen turizm gelirlerinin GSMH içindeki payı, 378 milyon dolar seviyesinde. Bu rakamın yüzde 15-20‘si yani 75 milyon doları casinolardan geliyor. Bu durumda casinolardan ihracat kadar para kazanılıyor. Casinolar, yıllık olarak imtiyaz ücreti veriyor. Bu da turizm gelişme ve tanıtma fonunun yüzde 40-50‘lik bölümünü oluşturuyor. Ayrıca, her oyun başına vergi veriliyor. Her casinoya giren kişiden 2 Euro vergi alınıyor. Devletin resmi kayıtlarına göre KKTC‘de halen 25 casino faaliyet gösteriyor. 5 casino ise izin bekliyor. Casinolar dışında KKTC‘de 100 kadar da bet ofis olduğu tahmin ediliyor.
Turizmi casino da kurtarmıyor
KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı‘nın verilerine göre, 2007 yılının ilk altı ayında hava ve denizyolu ile adaya gelen yolcu sayısı 365 bin 719‘du. 2008 yılı ocak-haziran döneminde bu rakam yüzde 2.3 oranında artarak 374 bin 145‘e çıktı. TC uyruklularda yüzde 4.6 oranında bir artış, yabancı uyruklularda ise yüzde 6.9 oranında azalma gerçekleşti. Turistik konaklama tesislerinde, geçen yılın ilk altı ayında yüzde 29 olan doluluk oranı, bu yılın aynı döneminde yüzde 28‘e indi. Geçen yıl 15 bin 75 olan yatak kapasitesi, bu yıl yüzde 4.6 azalarak 15 bin 26‘ya indi.
KKTC, kumardan nasıl para alıyor
*KKTC‘de faaliyet gösteren casinolardan şans oyunları hizmet vergisi alınıyor.
*2007 temmuz ayında çıkarılan ‘Şans oyunları hizmetleri vergisi yasası‘ ile vergi oranları yeniden düzenlendi.
*Verginin matrahı, işletme imtiyazı veya izni alan iş yerlerinde jeton, fiş ve benzeri araçlarla kumar veya bahis oynanması karşılığında, işletmenin her gün için elde ettiği brüt gelir olarak hesaplanıyor.
*Aylık vergi ilk 5 oyun masası için toplam 3 bin; 6 ile 10‘uncu masalar arası her oyun masası için 750; 11‘inci ve sonrası her masa için bin dolardan az olamıyor
*50 adet oyun makinesi için toplam 5 bin, 51 ile 150‘inci makineler arası her oyun için toplam 105, 151 ile 300‘üncü makineler arası her oyun makinesi için 110, 301 ve sonrası her oyun makinesi için ise 115 dolardan az olamıyor.
*Bakanlar Kurulu bu tutarları her yıl yüzde 50‘yi aşmamak koşuluyla artırma veya azaltma yetkisine sahip.
*Casino sahipleri faliyetleri dolayısıyla oluşan giderleri ve vergi, resim, harç adı altında devlete ödedikleri tutarları Şans oyunları hizmetleri vergisi matrahından indiremiyor.
